आज 27 फेब्रुवारी.. *मराठी भाषा दिन*..
स्वतःची *सही* सुद्धा मराठीत नसणाऱ्या, पण मराठीची उगीच तळमळ बाळगणाऱ्या तमाम मराठी बांधवांस *थोर थोर* शुभेच्छा..
A B C D सहज म्हणू शकणाऱ्या, पण मराठी शाळेत शिकूनसुद्धा अजूनही क ख ग घ पूर्ण म्हणता न येणाऱ्या मायमराठीच्या अडाणी लेकरांना *कोपरापासून* शुभेच्छा..
मॉलमध्ये गेल्यावर 'ये कितने का है ?' किंवा 'हाऊ मच इट कॉस्टस ?' असं विचारणा-या तमाम मराठी माणसांना मराठी भाषा दिनाच्या *बळेच* शुभेच्छा ...
आपली मुले इंग्रजी शाळांत घालून इतरांच्या मुलांना मराठीतून शिकण्याचा आग्रह धरण-या गुणीजनांनाही *कोरडया* शुभेच्छा..
व्हाट्सऍप वर लिहिताना केवळ 'कंटाळा येतो म्हणून' विचित्र मिंग्लिश भाषा वापरणाऱ्या नेटकऱ्यांना *धन्य धन्य* शुभेच्छा..
फेसबुकवर वाढदिवसाच्या दिवशी एचबीडी लिहिणा-या किंवा टीसी ('काळजी घे' चे सूक्ष्म रूप), जीएन, जीएम, जीई, जीए, हाय, हॅलो, बडी, ब्रो, ड्यूड, सिस, हे मॅन, अंकल, आंट, पापा, ममी, मॉम्झ, डॅड असलं अरबट चरबट लिहिणा-या लोकांनाही *ओढूनताणून* शुभेच्छा...
टॅक्सी, रिक्षा, बस, रेल्वे, विमान, जहाज यातून प्रवास करताना किंवा अगदी पायी चालतानाही आपण मराठीत बोललो तर आपल्या अंगावर झुरळ पालींचा वर्षाव होईल असं समजणा-या भोळ्या भाबड्या मराठीप्रेमींनी काय घोडे मारलेय?..त्यांनाही आज *यथेच्छ* शुभेच्छा..
सरकारी कार्यालयात, कार्यप्रणालीत, कचे-यात, बँकेत किंवा ईतर स्थळी गेल्यावर समोरील माणूस ज्या भाषेत बोलतो त्याच भाषेत बोलताना, 'मराठीचा किमान एका संधीसाठीही' वापर न करणा-या मराठी माणसासही *आभाळभर* शुभेच्छा...
वर्षभरात एकही मराठी पुस्तक विकत न घेणा-या, कधीही मराठी नाटक - चित्रपट न पाहणा-या, जाणीवपूर्वक मराठी वाहिन्या न पाहता इतर वाहिन्या पाहणा-या, कधीही मराठी गाणं न गुणगुणणा-या, मराठी नियतकालिकाशी संबंध नसणाऱ्या, तमाम मराठी माणसांना मराठी दिनाच्या *अवघड* शुभेच्छा..
मराठी मुळाक्षरे, बाराखडी, व्याकरण, गद्य, पद्य याबाबत मनात कमालीची रुक्षता असणा-या, पण इंग्रजी स्पेलिंग तोंडपाठ करणाऱ्या बाळबोध जनतेस मराठी दिनाच्या *शुष्क* शुभेच्छा..
फक्त मराठी दिनापुरते मराठीचे तुणतुणे वाजवणा-या मराठी माणसास मराठी भाषा दिनाच्या *जरतारी* शुभेच्छा...
मराठी दिनाचे ढोंग न करता आयुष्यभर मराठीवर प्रेम करणा-या खऱ्याखुऱ्या मराठी माणसास मात्र मराठी दिनाच्या *मनःपूर्वक* शुभेच्छा...
*आपण मराठीभाषेचा सिंहनाद करणार आहोत की पिपाणी वाजवणार आहोत हा ज्याचा त्याचा प्रश्न आहे, मराठी भाषिक आणि मराठी प्रेमी या नात्याने मराठी भाषा दिनाचे औचित्य साधून मी केवळ शुभेच्छा देतोय..*
*मराठी भाषा ही केवळ वाचण्या बोलण्यापुरती नसून ती जगण्याची आसक्ती आहे ज्या दिवशी कळेल तो सुदिनच म्हणावा लागेल..*
मायबोली मराठीचा त्रिवार जयजयकार असो !!
🙏🏻
[2/27, 7:18 AM] +91 90756 34824: *दिव्य मराठी*
मराठमोळे बोल बोलतो
माय शारदा मनात भजतो
साहित्याच्या प्रांगणात मी
संतांकडचे ज्ञान मागतो
जनमानसही ओळखणारे
भाव मराठी नित्य रुजवतो
दिव्य मराठी साहित्यातून
शब्द प्रवाही अर्थ वाहतो
ग्रंथ जाहले मित्र जगाचे
कुणी तयाना देव मानतो
परंपरांच्या संस्कारानी
मने मराठी घट्ट बांधतो
महाराष्ट्र मज माझा प्यारा
गीत मराठी गात चालतो
भाषा माझी माय मराठी
बोट पकडुनी तिचे धावतो
तुकाराम पाटील
पिंपरी पुणे १७
[2/27, 7:52 AM] +91 89569 64552: *२७ फेब्रुवारी - मराठी भाषा दिवस, मराठी गौरव दिवस*
मराठी मातृभाषेने आपल्याला बोलायला शिकविले, लिहायला शिकवले, आपले विचार व्यक्त करायला शिकवले त्या मातृप्रति आपला असलेला आदर, निष्ठा व्यक्त करण्याचा आजचा दिवस. मराठी भाषा ज्यांच्या लेखणीमुळे इतकी समृद्ध झाली ते म्हणजे *विष्णू वामन शिरवाडकर उर्फ कुसुमाग्रज* यांचा जन्मदिवस आपण मराठी भाषा दिवस म्हणून साजरा करतो.
*कुसुमाग्रंजाचा अल्प परिचय* :
जन्म : २७ फेब्रुवारी १९१२, (आजपासून १०६ वर्षांपूर्वी) पुणे, महाराष्ट्र, भारत.
मृत्यू : 10 मार्च १९९९ (वयाच्या ८७ व्या वर्षी), नाशिक, महाराष्ट्र.
राष्ट्रीयत्व : भारत
कार्यक्षेत्र : साहित्यकार, नाटककार, कादंबरीकार, पटकथालेखक, समीक्षक, कवी.
कुसुमाग्रजांनी आपले प्राथमिक शिक्षण पिंपळगाव येथून व माध्यमिक शिक्षण नाशिकच्या न्यू इंग्लिश स्कूल जे आता जे.एस. रुंगठा माध्यमिक शाळा म्हणून ओळखली जाते येथून पूर्ण केले. मुंबई विद्यापीठातून ते मॅट्रिकची परीक्षा उत्तीर्ण झाले.
*करियर* :
कुसुमाग्रज एच. पी. टी महाविद्यालयात असताना त्यांच्या कविता ‘रत्नाकर’ नावाच्या मासिकातून प्रकाशित व्हायच्या. त्यांनी वयाच्या २० व्या वर्षी अस्पृशांच्या काळाराम मंदिरच्या प्रवेशाबाबतच्या सत्याग्रहात भाग घेतला होता. १९३३ साली कुसुमाग्रजांनी ‘ध्रुव मंडळ’ स्थापन केले आणि ‘नवा मनु’ या वृत्तपत्रासाठी लेखन सुरु केले. याचा वर्षी त्यांचा पहिला कवितासंग्रह *‘जीवन लहरी’* प्रकाशित झाला. १९३४ साली कुसुमाग्रजांनी इंग्रजी आणि मराठी या विषयांमधुन कला शाखेची पदवी संपादन केली.
१९३६ साली कुसुमाग्रजांनी ‘सती सुलोचना’ या चित्रपटासाठी पटकथा लिहून या चित्रपटात एक भूमिकादेखील केली होती. ‘साप्ताहिक प्रभा’, दैनिक प्रभात’, ‘सारथी’, ‘धनुर्धारी’, ‘नवयुग’ यांसारख्या वृत्पात्रांसाठी, साप्ताहिकांसाठी कुसुमाग्रज लिहित होते. १९४२ हे वर्ष कुसुमाग्रज यांच्या आयुष्यातील निर्णायक टप्पा ठरले, कारण यावर्षी मराठी साहित्यातील जनक म्हणून ओळखले जाणारे वी. स. खांडेकर यांनी कुसुमाग्रज यांचा ‘विशाखा’ हा कवितासंग्रह स्वखर्चाने प्रकाशित केला व त्याबद्दल पुढील उद्गार काढले, “त्याचे शब्द सामाजिक असंतोष निर्माण करतात, पण जुन्या जगाला नवीन मार्ग दाखविण्याचा विश्वास निर्माण करतात”. १९४६ साली कुसुमाग्रज यांनी आपली पहिली कादंबरी ‘वैष्णव’ व पहिले नाटक ‘दूरचे दिवे’ लिहिले.
*कुसुमाग्रजांचे लिखित साहित्य* :
अ) *कवितासंग्रह* : १.विशाखा(१९४२) २.हिमरेषा(१९६४) ३.छंदोमयी(१९८२) ४.जीवनलहरी(१९३३) ५.जाईचा कुंज(१९३६) ६.समिधा(१९४७) ७.कणा(१९५२) ८.किनारा(१९५२) ९.मराठी माती(१९६०) १०.वादळवेल(१९६९) ११.रसयात्रा(१९६९) १२.मुक्तायन(१९८४) १३.श्रावण(१९८५) १४.प्रवासी पक्षी(१९८९) १५.पाथेय(१९८९) १६.मेघदूत(१९५६) १७.स्वागत(१९६२) १८.बालबोध मेव्यातील कुसुमाग्रज(१९८९) १९. काव्यवाहिनी २०.साहित्यसुवर्णा २१.फुलराणी २२.पिंपळपान २३.चंदनवेल
ब)*कथासंग्रह* : फुलवाली, छोटे आणि मोठे, सतारीचे बोल आणि इतर कथा, काही वृद्ध काही तरुण, प्रेम आणि मंजर, आहे आणि नाही, विरामचिन्हे, प्रतिसाद, एकाकी तारा, वाटेवरल्या सावल्या, शेक्सपिअरच्या शोधात, रूपरेषा, कुसुनाग्रंजाच्या बारा कथा, जादूची होडी.
क) *नाटके* : ययाती आणि देवयानी, वीज म्हणली धरतीला, नटसम्राट, दूरचे दिवे, दुसरा पेशवा, वैजयंती, कौंतेय, राजमुकुट, आमचे नाव बाबुराव, विदुषक, एक होती वाघीण, आनंद, मुख्यमंत्री, चंद्र जिथे उगवत नाही, महंत, कैकेयी
ड)*एकांकिका* : दिवाणी दावा, देवाचे घर, प्रकाशी दारे, संघर्ष, बेट, नाटक बसत आहे आणि इतर एकांकिका
इ)*कादंबऱ्या* : वैष्णव, जान्हवी, कल्पनेच्या तीरावर.
*पुरस्कार आणि सन्मान* :
१. मुंबई मराठी ग्रंथ संग्रहालयाचे अध्यक्ष (१९६०)
२. ‘मराठी माती’साठी राज्य सरकारचा पुरस्कार (१९६०)
३. ‘स्वागत’साठी राज्य सरकारचा पुरस्कार (१९६२)
४. ‘हिमरेषा’साठी राज्य सरकारचा पुरस्कार (१९६४)
५. अखिल भारतीय मराठी साहित्य संमेलन, गोवा अध्यक्ष (१९६५)
६. राम गणेश गडकरी पुरस्कार (१९६५)
७. ‘ययाती आणि देवयानी’साठी राज्य सरकारचा पुरस्कार (१९६६)
८. ‘वीज म्हणाली धरतीला’साठी राज्य सरकारचा पुरस्कार (१९६७)
९. मराठी नाट्य संमेलन, कोल्हापूर चे अध्यक्ष (१९७०)
१०. ‘नटसम्राट’ साठी राज्य सरकारचा पुरस्कार (१९७१)
११. ‘नटसम्राट, साठी साहित्य अकादमी पुरस्कार (१९७४)
१२. अखिल भारतीय नाट्य परिषदेतर्फे ‘राम गणेश गडकरी पुरस्कार’ (१९८५)
१३. पुणे विद्यापीठातर्फे D.Litt ही पदवी प्रदान (१९८६)
१४. ज्ञानपीठ पुरस्कार (१९८७)
१५. संगीत नाट्य लेखन पुरस्कार (१९८८)
१६. जागतिक मराठी परिषद, मुंबईचे अध्यक्ष (१९८९)
१७. ‘पद्मभूषण’ पुरस्कार (१९९१)
१८. एका ताऱ्याला ’कुसुमाग्रज’ हे नाव दिले. (१९९६ )
सलाम
🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏
सुप्रभात.
लाभले अम्हास भाग्य बोलतो मराठी
जाहलो खरेच धन्य ऐकतो मराठी
धर्म, पंथ, जात एक जाणतो मराठी
एवढ्या जगात माय मानतो मराठी
बोलतो मराठी, ऐकतो मराठी,
जाणतो मराठी, मानतो मराठी
आमुच्या मनामनात दंगते मराठी
आमुच्या रगारगात रंगते मराठी
आमुच्या उराउरात स्पंदते मराठी
आमुच्या नसानसात नाचते मराठी
लाभले अम्हास भाग्य बोलतो मराठी
जाहलो खरेच धन्य ऐकतो मराठी
बोलतो मराठी, ऐकतो मराठी,
जाणतो मराठी, मानतो मराठी
आमुच्या पिलापिलात जन्मते मराठी
आमुच्या लहानग्यात रांगते मराठी
आमुच्या मुलामुलीत खेळते मराठी
आमुच्या घराघरात वाढते मराठी
आमुच्या कुलाकुलात नांदते मराठी
येथल्या फुलाफुलात हासते मराठी
येथल्या दिशादिशात दाटते मराठी
येथल्या नगानगात गर्जते मराठी
येथल्या दरीदरीत हिंडते मराठी
येथल्या वनावनात गुंजते मराठी
येथल्या तरुलतात साजते मराठी
येथल्या कळीकळीत लाजते मराठी
येथल्या नभामधून वर्षते मराठी
येथल्या पिकांमधून डोलते मराठी
येथल्या नद्यांमधून वाहते मराठी
येथल्या चराचरात राहते मराठी
पाहुणे जरी असंख्य पोसते मराठी
आपुल्या घरात हाल सोसते मराठी
हे असे कितीक ‘खेळ’ पाहते मराठी
शेवटी मदांध तख्त फोडते मराठी
लाभले अम्हास भाग्य बोलतो मराठी
जाहलो खरेच धन्य ऐकतो मराठी
बोलतो मराठी, ऐकतो मराठी
जाणतो मराठी, मानमतो मराठी
दंगते मराठी, रंगते मराठी,
स्पंदते मराठी, गर्जते मराठी
गुंजते मराठी, गर्जते मराठी.
कवीवर्य सुरेश भट.
स्वतःची *सही* सुद्धा मराठीत नसणाऱ्या, पण मराठीची उगीच तळमळ बाळगणाऱ्या तमाम मराठी बांधवांस *थोर थोर* शुभेच्छा..
A B C D सहज म्हणू शकणाऱ्या, पण मराठी शाळेत शिकूनसुद्धा अजूनही क ख ग घ पूर्ण म्हणता न येणाऱ्या मायमराठीच्या अडाणी लेकरांना *कोपरापासून* शुभेच्छा..
मॉलमध्ये गेल्यावर 'ये कितने का है ?' किंवा 'हाऊ मच इट कॉस्टस ?' असं विचारणा-या तमाम मराठी माणसांना मराठी भाषा दिनाच्या *बळेच* शुभेच्छा ...
आपली मुले इंग्रजी शाळांत घालून इतरांच्या मुलांना मराठीतून शिकण्याचा आग्रह धरण-या गुणीजनांनाही *कोरडया* शुभेच्छा..
व्हाट्सऍप वर लिहिताना केवळ 'कंटाळा येतो म्हणून' विचित्र मिंग्लिश भाषा वापरणाऱ्या नेटकऱ्यांना *धन्य धन्य* शुभेच्छा..
फेसबुकवर वाढदिवसाच्या दिवशी एचबीडी लिहिणा-या किंवा टीसी ('काळजी घे' चे सूक्ष्म रूप), जीएन, जीएम, जीई, जीए, हाय, हॅलो, बडी, ब्रो, ड्यूड, सिस, हे मॅन, अंकल, आंट, पापा, ममी, मॉम्झ, डॅड असलं अरबट चरबट लिहिणा-या लोकांनाही *ओढूनताणून* शुभेच्छा...
टॅक्सी, रिक्षा, बस, रेल्वे, विमान, जहाज यातून प्रवास करताना किंवा अगदी पायी चालतानाही आपण मराठीत बोललो तर आपल्या अंगावर झुरळ पालींचा वर्षाव होईल असं समजणा-या भोळ्या भाबड्या मराठीप्रेमींनी काय घोडे मारलेय?..त्यांनाही आज *यथेच्छ* शुभेच्छा..
सरकारी कार्यालयात, कार्यप्रणालीत, कचे-यात, बँकेत किंवा ईतर स्थळी गेल्यावर समोरील माणूस ज्या भाषेत बोलतो त्याच भाषेत बोलताना, 'मराठीचा किमान एका संधीसाठीही' वापर न करणा-या मराठी माणसासही *आभाळभर* शुभेच्छा...
वर्षभरात एकही मराठी पुस्तक विकत न घेणा-या, कधीही मराठी नाटक - चित्रपट न पाहणा-या, जाणीवपूर्वक मराठी वाहिन्या न पाहता इतर वाहिन्या पाहणा-या, कधीही मराठी गाणं न गुणगुणणा-या, मराठी नियतकालिकाशी संबंध नसणाऱ्या, तमाम मराठी माणसांना मराठी दिनाच्या *अवघड* शुभेच्छा..
मराठी मुळाक्षरे, बाराखडी, व्याकरण, गद्य, पद्य याबाबत मनात कमालीची रुक्षता असणा-या, पण इंग्रजी स्पेलिंग तोंडपाठ करणाऱ्या बाळबोध जनतेस मराठी दिनाच्या *शुष्क* शुभेच्छा..
फक्त मराठी दिनापुरते मराठीचे तुणतुणे वाजवणा-या मराठी माणसास मराठी भाषा दिनाच्या *जरतारी* शुभेच्छा...
मराठी दिनाचे ढोंग न करता आयुष्यभर मराठीवर प्रेम करणा-या खऱ्याखुऱ्या मराठी माणसास मात्र मराठी दिनाच्या *मनःपूर्वक* शुभेच्छा...
*आपण मराठीभाषेचा सिंहनाद करणार आहोत की पिपाणी वाजवणार आहोत हा ज्याचा त्याचा प्रश्न आहे, मराठी भाषिक आणि मराठी प्रेमी या नात्याने मराठी भाषा दिनाचे औचित्य साधून मी केवळ शुभेच्छा देतोय..*
*मराठी भाषा ही केवळ वाचण्या बोलण्यापुरती नसून ती जगण्याची आसक्ती आहे ज्या दिवशी कळेल तो सुदिनच म्हणावा लागेल..*
मायबोली मराठीचा त्रिवार जयजयकार असो !!
🙏🏻
[2/27, 7:18 AM] +91 90756 34824: *दिव्य मराठी*
मराठमोळे बोल बोलतो
माय शारदा मनात भजतो
साहित्याच्या प्रांगणात मी
संतांकडचे ज्ञान मागतो
जनमानसही ओळखणारे
भाव मराठी नित्य रुजवतो
दिव्य मराठी साहित्यातून
शब्द प्रवाही अर्थ वाहतो
ग्रंथ जाहले मित्र जगाचे
कुणी तयाना देव मानतो
परंपरांच्या संस्कारानी
मने मराठी घट्ट बांधतो
महाराष्ट्र मज माझा प्यारा
गीत मराठी गात चालतो
भाषा माझी माय मराठी
बोट पकडुनी तिचे धावतो
तुकाराम पाटील
पिंपरी पुणे १७
[2/27, 7:52 AM] +91 89569 64552: *२७ फेब्रुवारी - मराठी भाषा दिवस, मराठी गौरव दिवस*
मराठी मातृभाषेने आपल्याला बोलायला शिकविले, लिहायला शिकवले, आपले विचार व्यक्त करायला शिकवले त्या मातृप्रति आपला असलेला आदर, निष्ठा व्यक्त करण्याचा आजचा दिवस. मराठी भाषा ज्यांच्या लेखणीमुळे इतकी समृद्ध झाली ते म्हणजे *विष्णू वामन शिरवाडकर उर्फ कुसुमाग्रज* यांचा जन्मदिवस आपण मराठी भाषा दिवस म्हणून साजरा करतो.
*कुसुमाग्रंजाचा अल्प परिचय* :
जन्म : २७ फेब्रुवारी १९१२, (आजपासून १०६ वर्षांपूर्वी) पुणे, महाराष्ट्र, भारत.
मृत्यू : 10 मार्च १९९९ (वयाच्या ८७ व्या वर्षी), नाशिक, महाराष्ट्र.
राष्ट्रीयत्व : भारत
कार्यक्षेत्र : साहित्यकार, नाटककार, कादंबरीकार, पटकथालेखक, समीक्षक, कवी.
कुसुमाग्रजांनी आपले प्राथमिक शिक्षण पिंपळगाव येथून व माध्यमिक शिक्षण नाशिकच्या न्यू इंग्लिश स्कूल जे आता जे.एस. रुंगठा माध्यमिक शाळा म्हणून ओळखली जाते येथून पूर्ण केले. मुंबई विद्यापीठातून ते मॅट्रिकची परीक्षा उत्तीर्ण झाले.
*करियर* :
कुसुमाग्रज एच. पी. टी महाविद्यालयात असताना त्यांच्या कविता ‘रत्नाकर’ नावाच्या मासिकातून प्रकाशित व्हायच्या. त्यांनी वयाच्या २० व्या वर्षी अस्पृशांच्या काळाराम मंदिरच्या प्रवेशाबाबतच्या सत्याग्रहात भाग घेतला होता. १९३३ साली कुसुमाग्रजांनी ‘ध्रुव मंडळ’ स्थापन केले आणि ‘नवा मनु’ या वृत्तपत्रासाठी लेखन सुरु केले. याचा वर्षी त्यांचा पहिला कवितासंग्रह *‘जीवन लहरी’* प्रकाशित झाला. १९३४ साली कुसुमाग्रजांनी इंग्रजी आणि मराठी या विषयांमधुन कला शाखेची पदवी संपादन केली.
१९३६ साली कुसुमाग्रजांनी ‘सती सुलोचना’ या चित्रपटासाठी पटकथा लिहून या चित्रपटात एक भूमिकादेखील केली होती. ‘साप्ताहिक प्रभा’, दैनिक प्रभात’, ‘सारथी’, ‘धनुर्धारी’, ‘नवयुग’ यांसारख्या वृत्पात्रांसाठी, साप्ताहिकांसाठी कुसुमाग्रज लिहित होते. १९४२ हे वर्ष कुसुमाग्रज यांच्या आयुष्यातील निर्णायक टप्पा ठरले, कारण यावर्षी मराठी साहित्यातील जनक म्हणून ओळखले जाणारे वी. स. खांडेकर यांनी कुसुमाग्रज यांचा ‘विशाखा’ हा कवितासंग्रह स्वखर्चाने प्रकाशित केला व त्याबद्दल पुढील उद्गार काढले, “त्याचे शब्द सामाजिक असंतोष निर्माण करतात, पण जुन्या जगाला नवीन मार्ग दाखविण्याचा विश्वास निर्माण करतात”. १९४६ साली कुसुमाग्रज यांनी आपली पहिली कादंबरी ‘वैष्णव’ व पहिले नाटक ‘दूरचे दिवे’ लिहिले.
*कुसुमाग्रजांचे लिखित साहित्य* :
अ) *कवितासंग्रह* : १.विशाखा(१९४२) २.हिमरेषा(१९६४) ३.छंदोमयी(१९८२) ४.जीवनलहरी(१९३३) ५.जाईचा कुंज(१९३६) ६.समिधा(१९४७) ७.कणा(१९५२) ८.किनारा(१९५२) ९.मराठी माती(१९६०) १०.वादळवेल(१९६९) ११.रसयात्रा(१९६९) १२.मुक्तायन(१९८४) १३.श्रावण(१९८५) १४.प्रवासी पक्षी(१९८९) १५.पाथेय(१९८९) १६.मेघदूत(१९५६) १७.स्वागत(१९६२) १८.बालबोध मेव्यातील कुसुमाग्रज(१९८९) १९. काव्यवाहिनी २०.साहित्यसुवर्णा २१.फुलराणी २२.पिंपळपान २३.चंदनवेल
ब)*कथासंग्रह* : फुलवाली, छोटे आणि मोठे, सतारीचे बोल आणि इतर कथा, काही वृद्ध काही तरुण, प्रेम आणि मंजर, आहे आणि नाही, विरामचिन्हे, प्रतिसाद, एकाकी तारा, वाटेवरल्या सावल्या, शेक्सपिअरच्या शोधात, रूपरेषा, कुसुनाग्रंजाच्या बारा कथा, जादूची होडी.
क) *नाटके* : ययाती आणि देवयानी, वीज म्हणली धरतीला, नटसम्राट, दूरचे दिवे, दुसरा पेशवा, वैजयंती, कौंतेय, राजमुकुट, आमचे नाव बाबुराव, विदुषक, एक होती वाघीण, आनंद, मुख्यमंत्री, चंद्र जिथे उगवत नाही, महंत, कैकेयी
ड)*एकांकिका* : दिवाणी दावा, देवाचे घर, प्रकाशी दारे, संघर्ष, बेट, नाटक बसत आहे आणि इतर एकांकिका
इ)*कादंबऱ्या* : वैष्णव, जान्हवी, कल्पनेच्या तीरावर.
*पुरस्कार आणि सन्मान* :
१. मुंबई मराठी ग्रंथ संग्रहालयाचे अध्यक्ष (१९६०)
२. ‘मराठी माती’साठी राज्य सरकारचा पुरस्कार (१९६०)
३. ‘स्वागत’साठी राज्य सरकारचा पुरस्कार (१९६२)
४. ‘हिमरेषा’साठी राज्य सरकारचा पुरस्कार (१९६४)
५. अखिल भारतीय मराठी साहित्य संमेलन, गोवा अध्यक्ष (१९६५)
६. राम गणेश गडकरी पुरस्कार (१९६५)
७. ‘ययाती आणि देवयानी’साठी राज्य सरकारचा पुरस्कार (१९६६)
८. ‘वीज म्हणाली धरतीला’साठी राज्य सरकारचा पुरस्कार (१९६७)
९. मराठी नाट्य संमेलन, कोल्हापूर चे अध्यक्ष (१९७०)
१०. ‘नटसम्राट’ साठी राज्य सरकारचा पुरस्कार (१९७१)
११. ‘नटसम्राट, साठी साहित्य अकादमी पुरस्कार (१९७४)
१२. अखिल भारतीय नाट्य परिषदेतर्फे ‘राम गणेश गडकरी पुरस्कार’ (१९८५)
१३. पुणे विद्यापीठातर्फे D.Litt ही पदवी प्रदान (१९८६)
१४. ज्ञानपीठ पुरस्कार (१९८७)
१५. संगीत नाट्य लेखन पुरस्कार (१९८८)
१६. जागतिक मराठी परिषद, मुंबईचे अध्यक्ष (१९८९)
१७. ‘पद्मभूषण’ पुरस्कार (१९९१)
१८. एका ताऱ्याला ’कुसुमाग्रज’ हे नाव दिले. (१९९६ )
सलाम
🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏
सुप्रभात.
लाभले अम्हास भाग्य बोलतो मराठी
जाहलो खरेच धन्य ऐकतो मराठी
धर्म, पंथ, जात एक जाणतो मराठी
एवढ्या जगात माय मानतो मराठी
बोलतो मराठी, ऐकतो मराठी,
जाणतो मराठी, मानतो मराठी
आमुच्या मनामनात दंगते मराठी
आमुच्या रगारगात रंगते मराठी
आमुच्या उराउरात स्पंदते मराठी
आमुच्या नसानसात नाचते मराठी
लाभले अम्हास भाग्य बोलतो मराठी
जाहलो खरेच धन्य ऐकतो मराठी
बोलतो मराठी, ऐकतो मराठी,
जाणतो मराठी, मानतो मराठी
आमुच्या पिलापिलात जन्मते मराठी
आमुच्या लहानग्यात रांगते मराठी
आमुच्या मुलामुलीत खेळते मराठी
आमुच्या घराघरात वाढते मराठी
आमुच्या कुलाकुलात नांदते मराठी
येथल्या फुलाफुलात हासते मराठी
येथल्या दिशादिशात दाटते मराठी
येथल्या नगानगात गर्जते मराठी
येथल्या दरीदरीत हिंडते मराठी
येथल्या वनावनात गुंजते मराठी
येथल्या तरुलतात साजते मराठी
येथल्या कळीकळीत लाजते मराठी
येथल्या नभामधून वर्षते मराठी
येथल्या पिकांमधून डोलते मराठी
येथल्या नद्यांमधून वाहते मराठी
येथल्या चराचरात राहते मराठी
पाहुणे जरी असंख्य पोसते मराठी
आपुल्या घरात हाल सोसते मराठी
हे असे कितीक ‘खेळ’ पाहते मराठी
शेवटी मदांध तख्त फोडते मराठी
लाभले अम्हास भाग्य बोलतो मराठी
जाहलो खरेच धन्य ऐकतो मराठी
बोलतो मराठी, ऐकतो मराठी
जाणतो मराठी, मानमतो मराठी
दंगते मराठी, रंगते मराठी,
स्पंदते मराठी, गर्जते मराठी
गुंजते मराठी, गर्जते मराठी.
कवीवर्य सुरेश भट.
